Waterstof staat aan in wijk Wagenborgen

Waterstof staat aan in wijk Wagenborgen
De groen gearceerde woningen vormen WaterstofWijk Wagenborgen

De waterstof pilot in het Groningse dorp Wagenborgen gaat een nieuwe fase in. Inmiddels is de levering van waterstofgas opgestart en branden de eerste cv-ketels op groene waterstof.

De verwarmingsinstallaties in de WaterstofWijk Wagenborgen combineren een hybride warmtepomp met een op 100% waterstofgas gestookte hr-ketel van Intergas. In de komende tijd gaan nog 33 woningen over van aardgas naar waterstofgas. De huizen krijgen hun waterstof geleverd vanaf het Waterstof Ontvangst Station (WOS) bij Eelshuis Energie in Siddeburen.

Waterstofgas in bestaand gasnet

Wanneer Nederland geen aardgas meer gebruikt, heeft Enexis zijn gasnetten in de toekomst niet meer nodig voor aardgas. Er liggen in Nederland vele kilometers gasnet die geschikt zouden zijn voor hergebruik met waterstofgas. Waterstof is een veel genoemd alternatief voor aardgas. Wanneer energieleveranciers waterstofgas via het bestaande gasnet kunnen leveren, heeft waterstof de potentie het gasnet een nieuw leven te geven.

Bram Gerrist, directeur Innovatie & Ontwikkeling Enexis: “We leren hier hoe waterstof veilig te distribueren door bestaande gasleidingen. Dat doen we met lage en hoge druk om te leren hoe dat werkt voor woningen en industrie. Als het ons hier lukt, lukt het ons overal.”

Theorie in de praktijk getest

Naast vele theoretische onderzoeken laat Enexis met de pilot in Wagenborgen ook zien dat het kán. De afgelopen jaren is hard gewerkt om dit mogelijk te maken. De benodigde infrastructuur is aangelegd en de sociale huurwoningen van woonstichting Groninger Huis zijn naar label B verduurzaamd door middel van isolatie, zonnepanelen en een hybride warmtepomp. De woningen zijn voorzien van een speciale waterstofketel van Intergas.

Deze pilot is een mooi voorbeeld van hoe de hybride route er in de praktijk uitziet, aldus Peter Cool, technisch directeur van Intergas. “Met een hybride warmtepomp bespaar je tot wel 70 of 80% op je gasverbruik. In dit project vervangt de waterstofhybride de restvraag naar gas volledig door groene waterstof. Het is dus een eindoplossing voor de verduurzaming van woningen.”

Lokaal waterstofnetwerk

Aannemer in de ondergrondse infratechniek Baas BV is eind vorig jaar begonnen met de aanleg van het lokale distributienetwerk en het Waterstof Ontvangst Station in Siddeburen. Voor de distributie van de waterstof wordt deels gebruikgemaakt van het bestaande gasnetwerk en deels is daarvoor een uitbreiding aangelegd.

Bij Eelshuis Energie, een agrarisch bedrijf in Siddeburen, wordt de groene waterstof ingevoed. Energieleverancier Essent zorgt voor de aanlevering van de waterstof. Dit vindt nu nog plaats met speciale vrachtwagens die grote waterstofcilinders vervoeren. In een volgende fase van het project is het de bedoeling om de groene waterstof ook op de boerderij te produceren met een elektrolyser, gevoed door lokale zonne- en windenergie.

Primeur waterstofcontract

Om waterstof aan bewoners te kunnen leveren, heeft Essent de eerste waterstofcontracten afgesloten. Het is daarmee de eerste energieleverancier van Nederland die groene waterstof levert aan consumenten.

Wagenborgen is één van de consumenten pilots waar Essent aan deelneemt. Maarten Moolhuysen, directeur waterstof Essent: “Voor een kleine 10-20 procent van de (met name oudere) woningen in Nederland is volledige elektrificatie of een warmtenet geen goede vervanging van het gebruik van aardgas. De stappen die we nu zetten met duurzame gassen, bieden mogelijk belangrijk perspectief voor de toekomst. We zijn dan ook heel trots dat we in deze woonwijk echt van start zijn en de mijlpaal van het daadwerkelijk ondertekenen van een contract voor de levering van waterstof hebben bereikt.”

Aardgasvrij wonen

Laura Broekhuizen (directeur-bestuurder Groninger Huis): “Meer dan ooit is het van belang om afscheid te nemen van aardgas als energiebron voor verwarming. De huidige energiecrisis maakt dit duidelijk, maar ook de gevolgen van de aardgaswinning in Groningen. Een betere provincie om dit pilotproject uit te voeren dan Groningen is er dan ook niet. In 2050 moeten ten slotte alle woningen in Nederland van het aardgas af zijn. Ik denk dat we met dit bijzondere project een veelbelovende stap zetten om daarin te slagen.”

De deelnemende organisaties zijn allemaal overtuigd van de potentie van waterstof als energiedrager en vervanger van aardgas. De partijen zien waterstof naast restwarmte, groen gas en all-electric, als alternatief voor aardgasvrij wonen. Het gezamenlijk opdoen van ervaring is hierbij dus essentieel. Dit gaat verder dan alleen de gasnetbeheerders, maar raakt ook bewoners, leveranciers van toestellen, energieleveranciers, veiligheidsregio’s, gemeenten en andere overheden.

Redactie Gawalo

Redactie Gawalo

Klimaatbeheersing 1+2

  • Profiteer van de setprijs
  • Warmtetechnieken
  • NIEUWE EDITIE: Luchtbehandeling, Ventilatie en Koeling
  • Uitgebreide kennis
  • Praktische oplossingen
WOLF CHA monoblock - afbeelding: WOLF

ATAG krijgt WOLF in huis

De verwarmingsactiviteiten van WOLF verhuizen naar ATAG Verwarming. Zowel ATAG Verwarming als WOLF zijn onderdeel van de Ariston Group.

Afbeelding gemaakt met behulp van NightCafé AI

Kansen rioolwarmte in Nederland

Warmtenetten in Nederland bestaan al tientallen jaren. De benodigde warmte komt bijvoorbeeld van elektriciteitscentrales, die werken met een warmte/krachtkoppeling, waarbij warm water vrij kwam. Ook afvalverbrandingsinstallaties kunnen veel afvalwarmte leveren. Een tamelijk nieuwe ontwikkeling betreft de warmtenetten die draaien op de warmte uit rioolwater. Daarnaast kunnen riothermie-installaties ook direct warmte leveren aan gebouwen of bijvoorbeeld zwembaden.

Een energieslurpende warmtepomp jaagt de elektriciteitsmeter op hol - Beeld: Vchal/Shutterstock.com

Schadevergoeding na ellende met onaf huis en energieslurpende...

Een energieslurpende warmtepomp die niet kan koelen, dat was een van de twistpunten tussen huiseigenaren en hun aannemer. De werkzaamheden zijn nooit opgeleverd en de eigenaren klagen al zeven jaar over de staat waarin het werk is achtergelaten. Herstellen hoeft voor de eigenaren niet meer, zij stappen naar de rechter voor een schadevergoeding.

Grafiek: Niels van der Horst

Bewegingen in de warmtepompmarkt

Trendrapport warmtepompen 2024-2025 geeft ondanks de frisgroene cover vooral rode cijfers. De hooggespannen verwachtingen rondom warmtepompverkopen zijn in 2024 niet waargemaakt. Wordt ook 2025 een zwaar jaar?

Beeld: Maxshot.pl/Shutterstock.com

Hybride warmtepomp niet altijd gebaat bij hoge bèta-factor

Als verwarmingsexpert bij Techniek Nederland wil Maurice Roovers graag op de hoogte blijven van de nieuwste inzichten binnen zijn vakgebied. Dat betekent dus ook dat hij exact wil weten wat er komt kijken bij de plaatsing van een hybride warmtepomp. Daarom was Roovers laatst bij een cursus 'Inbedrijfstellen van warmtepompen'. Een term die tijdens de cursus besproken werd, was de bèta-factor, en daarover schreef hij deze blog.

Afbeelding gemaakt met behulp van NightCafé AI en Pixlr

Bèta-factor of β-factor uitgelegd

Wat is dat precies, de β-factor, en wat kun je ermee? Is het raadzaam om hem op 1 te houden, of kan dat (een stuk) lager? En hoe passen de hybride en modulerende warmtepomp in dit verhaal?

Herbestemming kerk Eerde: bestaande bouw

Geloof, hoop en installatietechniek: herbestemming kerk in Eerde

Steeds vaker worden kerken gesloopt of herbestemd. Ook in Eerde wordt de beeldbepalende Sint Antonius Abt getransformeerd. Het gehele gebouw blijft bestaan. Daarbij blijft een deel van het gebouw in gebruik als kerk. Ten behoeve van nieuwe functies wordt het bestaande gebouw ook aangevuld met nieuwbouw.

Foto: Margo van Voskuilen

Welke designradiatoren voldoen bij lage temperatuur verwarming?

Bij verwarmingssystemen met een delta-T van 5 °C denk je in eerste instantie vooral aan vloerverwarming. Als er ook radiatoren moeten komen, zijn dat (z)ltv radiatoren. Groot afgifte-oppervlak, eventueel met ingebouwde convectorventilatoren. Glad en strak, en ook in kleur leverbaar. Maar wat als je klant een meer uitgesproken model radiator wil, bijvoorbeeld een designradiator in hal of badkamer?