Blog: Hybride nog steeds belangrijk op VSK

Blog: Hybride nog steeds belangrijk op VSK

Leuk, zo'n vakbeurs! Maar na twee dagen VSK lag ik als lamgeslagen op de bank. Mijn liefhebbende echtgenoot probeerde me nog bij te krijgen, met een kop thee en koekjes. Toen dat niet hielp, deed hij een poging met Thuisbezorgd en m'n favoriete bier. Tevergeefs. In mijn hoofd hing een woordenwolk vol (soms tegenstrijdige) begrippen. Manlief haalde zijn schouders op, zette zijn vork in mijn portie Chinees, dronk het koude biertje zelf maar op, en keek naar VI.

Toegegeven, het programma dat ik had uitgestippeld was wat vol. En dan nog had ik in die twee dagen eigenlijk niet alles gezien wat ik wilde zien en horen, dus er kwam nog een dagje bij.

All-electric ready hybride

De nieuwste trend in hybride warmtepompen is ‘all-electric ready’. Klaar voor een volgende stap, wanneer die vermaledijde gasketel eindelijk de deur uit kan. Want een hybride warmtepomp is niet zonder meer klaar om zonder de zijwieltjes van de cv-ketel voor warmte en warm tapwater te zorgen. Een voorraadvat voor sanitair warm water is wel het minste dat nodig is, en een hoeveelheid regeltechniek. All-electric ready hybride warmtepompen hebben de mogelijkheid om voor warm tapwater te zorgen al ingebouwd. En natuurlijk voldoende capaciteit om zelfstandig in de warmtevraag te voorzien.

Gas als peakshaver in hybride opstelling

Hybride warmtepompen zijn de weg naar de toekomst. Tenminste, dat was heel kort door de bocht de boodschap van het informatie ontbijt ‘Hybride in de warmtetransitie’. Dat woningen heel veel minder energie moeten gaan verbruiken staat voor Chiel Boonstra van Trecodome als een paal boven water. Maar energie is niet alleen elektriciteit, benadrukt hij. In de energiemix kan duurzaam gas ook een rol spelen, om het elektriciteitsnet te ontlasten. Door minder energie te gebruiken en door meer duurzame energie te produceren, vallen energievraag en productie van duurzame energie tenslotte samen. En daarbij speelt de hybride warmtepomp een belangrijke rol.

Isoleren, of niet isoleren, dat is de vraag

Als het aan huisfluisteraar Lars Boelen ligt, gaan als eerste alle kieren dicht. Ongewenste en ongecontroleerde infiltratie van buitenlucht is een groot energielek. Na het dichten van de kieren, is thermisch isoleren de volgende stap.

Ventilatie, dat kun je volgens Boelen maar het beste met mechanische ventilatie met warmteterugwinning doen. Daar is Gijs Diependaal van EnerGijs het op het eerste gezicht mee eens, alleen ventileert hij met een ventilatiewarmtepomp, die de warmte tot ver onder nul uit de ventilatielucht wringt. En extra isoleren is volgens Diependaal geen noodzaak. Zijn minimaal geïsoleerde woning uit 1982 houdt hij met een ventilatiewarmtepomp prima en comfortabel warm. Niet geheel toevallig is dat een NIBE S730, de voorloper van de op de VSK geïntroduceerde NIBE S735.

Waterstof als kers op de taart

Natuurlijk, er was ook aandacht voor waterstofgas. Maar, zo benadrukten projectleider en initatiefnemer Guus Westgeest van LochemEnergie en Maurice Meulenbrugge van Remeha, wel in pilotprojecten en als bijzondere oplossing voor monumentale villa’s. De Remeha 24 kW waterstofketels snorren er in Lochem lustig op los, naar volle tevredenheid van de bewoners. Hoewel, snorren… ze maken eerder een fluitend geluid, vanwege het hoge volume waterstofgas dat door de ketel moet om dezelfde hoeveelheid warmte te genereren als met regulier aardgas.

Om met een relatief beperkte ketelcapaciteit monumentale villa’s te verwarmen en van warm tapwater te voorzien, waren echter ook energiebesparende maatregelen nodig. Het gasverbruik per woning moest omlaag naar maximaal 3.500 kuub per jaar. Deelnemende huishoudens konden daarvoor kiezen uit meerdere opties, van radiatorfolie tot isolatiepakketten. In een aantal gevallen bleek overstappen op een inductiefornuis een brug te ver te zijn. Uiteindelijk doen er 12 huishoudens mee aan de pilot, die maximaal 5 jaar duurt.

Prestatiegarantie hybride warmtepompen

Consumenten die een hybride warmtepomp aanschaffen, verwachten daar meestal een flinke besparing mee te behalen. Maar waar ligt het aan, wanneer die verwachte besparing uitblijft? Of wanneer het comfort van de installatie te wensen overlaat? De investering is voor de meeste mensen te groot, om gewoon maar te proberen. Om consumenten te stimuleren een hybride warmtepomp te laten installeren, zou een prestatiegarantie kunnen werken. Stichting TDI (Team Duurzaam Installeren) werkt mee aan het vormgeven van zo'n garantie. TDI bestaat echter uit grotere installateurs. Bij kleinere installatiebedrijven bestaat angst, dat een prestatiegarantie een te groot financieel risico voor hun bedrijf zou kunnen zijn. Bovendien hangen de prestaties van een hybride warmtepomp niet alleen af van de installateur, maar ook van de fabrikant van de warmtepomp, en van het gedrag van de bewoners.

Infrarood keurmerk

Ook in de infraroodsector ziet men, dat consumenten en professionals zoeken naar duidelijkheid. Daarom komt er in april 2024 een nieuw keurmerk voor infraroodpanelen. Walid Atmar, accountmanager bij de Stichting Binnenklimaattechniek, het nieuwe Europese keurmerk van de European Infrared Heating Alliance (EIHA). Een dergelijk keurmerk is noodzakelijk, omdat het voor kopers van stralingspanelen volstrekt onduidelijk is wat de kwaliteit van die panelen is. Niet alle stralingspanelen mogen zich infraroodpanelen noemen, aldus Atmar. Daarvoor is een stralingsefficiëntie van tenminste 40 % nodig. Alleen panelen die daaraan voldoen, mogen het nieuwe keurmerk gaan voeren.

Margo van Voskuilen

Margo van Voskuilen

Hoofdredacteur Gawalo

Margo van Voskuilen is boekenwurm en van oorsprong bouwkundige, met een grote interesse in duurzame gebouwtechniek.

Beeld: One Pony/Shutterstock.com

Subsidie kleine lucht/water-warmtepompen in 2025 lager

Met de publicatie in de Staatscourant van 12 november 2024 van de wijziging van de Regeling nationale EZK- en LNV-subsidies in verband met enkele aanpassingen in de subsidiemodule Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing is het definitief. De ISDE subsidie voor lucht/water-warmtepompen wijzigt in 2025.

Beeld: Wut_Moppie/Shutterstock.com

Kleinere delta T vraagt om grotere flow

Bij de aanschaf van een warmtepomp treft een installateur als uitgangssituatie meestal een cv-installatie met hr-ketel aan. De ketel is standaard ingesteld op een hogere afgiftetemperatuur dan optimaal is voor de warmtepomp. Bij een lagere temperatuur van het cv-water is een grotere flow nodig om een woning op hetzelfde niveau te kunnen verwarmen.

Een rij buitenunits van werkende warmtepompen voor het Holland Warmte Huis - foto: Margo van Voskuilen

Werkende warmtepompen overtuigen de consument

Waar bij de meeste verkooplocaties de techniek angstvallig is weggestopt, windt Holland Warmte er geen doekjes om. Sterker nog, bij het nieuwe inspiratiecentrum in Numansdorp wachten de buitenunits van verschillende types warmtepompen de klanten buiten al op.

Beeld: Creative_Bird/Shutterstock.com, bewerkt door redactie

'Extra scholing installateurs nodig bij propaan als koudemiddel'

Warmtepompen met propaan als koudemiddel vormen een nieuwe stap naar een duurzame en schonere toekomst. Al merkt Remco Onder de Linden van Alklima dat lang niet alle installateurs goed op de hoogte zijn van de benodigde veiligheidsregels rond de installatie van deze warmtepompen. "Die regels zijn erg van belang, alleen al omdat propaan een hoge brandbaarheid heeft."

Linthorst HoCoSto warmtebuffer nog bovengronds

Warmtebuffer ontlast elektriciteitsnet

In Veenendaal bouwt Linthorst Techniek een all-electric centrale die 930 woningen van warmte, koude en warm tapwater gaat voorzien. Zonder het elektriciteitsnet enorm te belasten. 

Beeld: Maxshot.pl/Shutterstock.com

Hoe dimensioneer je een warmtepompsysteem?

In dit vijfde en laatste deel van de serie 'Warmtepompworstelingen' zoekt Gawalo met hulp van experts een antwoord op de volgende vragen: Hoe configureer en dimensioneer je een warmtepompsysteem? Hoe bepaal je het type, merk en vermogen?

Beursopstelling aroTHERM Split Plus

'Gewoon een heel stille warmtepomp'

Nou ja, gewoon… als je het aan Ronald Mazurel van Vaillant vraagt, is de aroTHERM Split Plus eigenlijk best bijzonder. Op de Vakbeurs Energie toonde hij met groot genoegen alle voordelen van de nieuwste split warmtepomp van Vaillant.

De wijk Aardehuis in Olst - foto: Martijn de Graaf

Buurtbatterij maakt ecowijk vrijwel zelfvoorzienend

In ecowijk Aardehuis in Olst beschikken 24 huizen dankzij het Europese Serene-project over een 120 kW buurtbatterij. De software voor het energiemanagementsysteem is geschreven door studenten van de hogeschool Saxion en Universiteit Twente. "Om de Chinezen buiten de deur te houden", lacht technisch voorman Ferdi Hummelink. Een grap is het niet. Autonomie is een groot goed in Olst.

Beursopstelling Intergas Xtend hybride warmtepomp

Hoe sluit je een hybride warmtepomp aan op de cv-ketel?

Net als Acda en de Munnik zijn warmtepomp en cv-ketel in een hybride opstelling een onlosmakelijk duo. Bij deze samenwerking neemt de warmtepomp het meeste werk voor zijn rekening. Tijdens zeer koude periodes en verwarming van warm tapwater springt de ketel bij. In dit vierde deel van de reeks 'Warmtepompworstelingen' gaat Gawalo op onderzoek uit.

Aan de rand van de woonwijk Holtenbroek in het noorden van Zwolle is de nieuwe scholengemeenschap Lassus Campus gebouwd, op het sportveld van de oude scholengemeenschap - foto: Harmen Weijer

Netcongestie dwingt school tot hybride oplossing

De nieuwbouw van een school zou met een warmtenet op geothermie verwarmd gaan worden, maar het werden om praktische redenen warmtepompen. Netcongestie gooide roet in het eten, waardoor een hybride oplossing in beeld kwam. Toch wordt de school vaak verwarmd en gekoeld met warmtepompen en vrijwel niet met de ketels op aardgas. Harmen Weijer sprak met Arjan Jonkers en Edwin Braad van INNAX Heerenveen .

Warm welkom in Holland Warmte Huis

Warm welkom in Holland Warmte Huis

Op 18 oktober vond de officiële opening van het Holland Warmte Huis Inspiratiecentrum in Numansdorp plaats, en Gawalo was erbij. Holland Warmte deed een forse investering om de bestaande cv-hal om te toveren in een eigentijds warmtepomppaleis.

Grasveldje in Terborg, bezet met allerlei materieel om de boringen voor bodemlussen te doen - foto: Itho Daalderop

Bodemwarmte bij renovatie: een bodemlus, meer woningen

Renovatieproject Emmastraat in Terborg is in alle opzichten een bijzonder project. Rob Tanck van Wassink Installatie en Niek de Jong van Itho Daalderop vertellen erover. Wat waren destijds de uitdagingen voor de installateur, en welke lessen hebben ze geleerd voor toekomstige projecten?