Bosch kijkt terug op een succesvol jaar, vertelt country sales manager Gerd Vrieling. “Niet alleen steeg wereldwijd de omzet met 10,1 procent tot 78,7 miljard euro, maar ook 2022 ziet er rooskleurig uit met een verwachte groei van zes procent. Wel is het zo dat de druk op het resultaat toeneemt door stijgingen van de kosten voor energie, grondstoffen en logistiek.

Vrieling: “Om een voorbeeld te geven: de grondstofprijzen zijn het afgelopen half jaar in sommige gevallen verdrievoudigd en daar heeft de sector natuurlijk last van. Maar deels kunnen we dat opvangen.” En dat heeft alles te maken met de ambitieuze doelen die Bosch wereldwijd zichzelf gesteld heeft.

Zo wordt de productie van oplossingen voor verwarming en warm water met een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk gerealiseerd. Bosch - met vierhonderd locaties wereldwijd - opereert sinds eind 2020 zelfs volledig CO₂-neutraal. Er zijn geen andere grote industriële ondernemingen die dit kunnen nazeggen.

Waterstof

Dat Bosch steeds meer inzet op producten die de energietransitie versnellen, is dan ook niet vreemd. Vrieling: “Je ziet dat warmtepomptechnologie en zonne-energie cruciaal is, maar we constateren ook dat waterstof steeds nadrukkelijker naar voren komt als een van de onmisbare pijlers in de energietransitie. Die ontwikkeling wordt ook geholpen door de stijgende gasprijzen. Er zal de komende jaren eerst een elektrificatiegolf plaatsvinden. Denk aan warmtepompen, doorstroomverwarmers en elektrische boilers. Hierna zal waterstof grootschalig worden opgepakt.”

Vrieling: “Dat wordt natuurlijk ook deels door Brussel ingefluisterd. De signalen over waterstof zijn helder. De ambitie in Europa, maar ook in Nederland, is enorm. Er moet veel meer gebeuren dan nu het geval is. In eerste instantie zie ik vooral H2 in combinatie met vervoer en in de industrie eraan komen.” Voor het verwarmen van woningen is er nog wel een weg te gaan, “maar daar is zeker een plek voor.”

Pilots

Sinds 2017 is men bij Nefit Bosch in Deventer al aan het ontwikkelen op het gebied van waterstof. Zo loopt er een pilot in het Zuid-Hollandse Stad aan ’t Haringvliet. Hier kunnen de inwoners in een inspiratiehuis middenin een woonwijk zien hoe een woning met waterstof wordt verwarmd. Aangezien er nog geen waterstof via het bestaande aardgasnet beschikbaar is, wordt voor de pilot waterstof gebruikt die is opgeslagen in een container. Vanuit de waterstofcontainer gaat de waterstof via de bestaande gasleiding onder de grond naar het Inspiratiehuis.

In 2020 was er al een praktijkproject in Uithoorn. Hier is in een aantal sloopwoningen het bestaande aardgasnet tijdelijk omgebouwd en geschikt gemaakt voor waterstof. Het project leerde meer over hoeveel tijd het kost om het gasnetwerk gereed te maken voor het transport en gebruik van waterstof in bestaande woningen.

H2 ready

Tot 2025 steken we drie miljard euro in klimaatneutrale technologie, vertelt Vrieling. “Inmiddels hebben we een R&D testcentrum voor waterstof in Deventer. Hier ontwikkelen we onder andere warmtewisselaars, elektronica en software. Hoewel onze toestellen nu al op een blend van twintig procent waterstof kunnen werken, komen we in 2025 met een H2 Ready cv-ketel op de markt. Het toestel werkt gewoon op aardgas, maar kan binnen een uur worden omgezet naar waterstof. En dat gaat niet over bijmengen, maar omzetten van aardgas naar honderd procent waterstof.”

De demonstratieketel van de H2-ready boiler heeft een nominaal warmtevermogen van 30 kW. Voor de prijs hoeft de consument het niet te laten, vertelt Vrieling. “Voor dezelfde prijs als een ‘gewone’ gasketel kan de consument een H2 Ready toestel kopen.”

Elektrolyzer

Bosch ziet mogelijkheden voor massaproductie van waterstof en maakt 500 miljoen euro vrij voor de ontwikkeling en de productie van componenten voor elektrolyzers. Waterstof is een gas dat op aarde niet van nature voorkomt. Het moet worden gemaakt. Dat kan het milieuvriendelijkst door met groene stroom water in een electrolyzer te splitsen in waterstof en zuurstof.

Het systeem gebruikt het omgekeerde principe van een brandstofcel en transformeert via elektrolyse stroom en water in waterstof (H2). Met deze technologie is de stroomproductie altijd gegarandeerd, bij fotovoltaïsche zonnepanelen of windenergie is dat niet altijd het geval. Bovendien is de opslag van waterstof een stuk eenvoudiger dan die van elektrische stroom in batterijen.

Net als bij de brandstofcel is de kerncomponent van een elektrolyse-installatie een stack, die bestaat uit meerdere honderden afzonderlijke cellen die in serie zijn geschakeld. In elk van deze cellen wordt elektriciteit gebruikt om water te splitsen in waterstof en zuurstof.

Vrieling: “De elektrolyzers worden straks gebruikt om bestelwagens en vrachtwagens aan te drijven. We verwachten dat dat tegen 2030 één op acht nieuwe bedrijfsvoertuigen aangedreven zal worden door de waterstofbrandstofcellen. Maar de elektrolyzers worden ook ingezet voor waterstofketels om huizen te verwarmen en voor minicentrales die energie kunnen leveren aan voorzieningen zoals datacentra en busstations.” In 2025 start Bosch in Tilburg met de massaproductie van onderdelen voor de elektrolyzers.

Gas uit Rusland

Vrieling verwacht dat waterstof op Europees niveau de komende jaren vijftien tot twintig procent gaat groeien. “Maar wij willen eigenlijk twee keer zo snel. Of het nu om warmtepompen of waterstof gaat, wij zetten in op alle technologieën. We wedden weliswaar op verschillende paarden, maar dat komt omdat we niet afhankelijk willen zijn van het gas uit Rusland.”

Vrieling tot slot: “Het is fascinerend dat we een steentje mogen bijdragen aan de energietransitie en mee mogen denken met toekomstige ontwikkelingen. We zijn eigenlijk altijd in beweging.”

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Nefit Bosch.